برسلز۔ 19 جولائی (اے پی پی) ??رو??ائي پارلمان د كشمير شخړې 70 كلنه تاريخ او په سوئيلي آسيا د دغې د منفي اثراتو ٬ د ملګرو ملتونو د كشمير په اړه قراردادونو ٬ هندي تسلط څخه آزادۍ له د كشميري اولس د هڅو او د بشري حقونو خلاف ورزيو په اړه يو راپور جاري كړے دے ۔ د کشمیرمیډیا سروس ترمخه د ’’کشمیر:تنازعے کے ستر سال‘‘ په سرخط دا دستاوېز د ??رو??ائي پارلمان ريسرچ سروس پارلماني غړو او چارواكو لپاره جاري كړے دغسې چې هغوي د كشمير په مسئله په ښه ډول پوهه شي۔ راپ??ر ك??ې د كشمير مسئلې پېل څخه تر د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو كمشنر زېد الرعد الحسېن لخوا د سږ كال جون مياشت ك??ې د كشمير په اړه تر اولني راپور پېښې شامل دي۔ راپ??ر كښې وئيلي شوي جموں وکشمیر د هند ٬ پاكستان او چين په مينځ كښې پرته منطقه ده۔ كومه چې د 70 كالو څخه د پاكستان او هند ترمينځھ د يوې حل غوښتونكې ستونزې حېثيت لري۔ د دې له امله د دواړو ګاونډيانو هېوادونو اړيكې تاؤ تريخوالي لري او د سوئيلي آسيا امن او سلامتيا خطر سره مخ ده۔ راپ??ر ك??ې د’’اقوام متحدہ کی مداخلت اور رائے شماری جو کبھی منعقدہ نهیں ہو سکی‘‘ ذېلي سرخط سره هم پېراګراف شامل كړې شوې او وئيلې شوي د كشمير د موجوده زمكيز وېش باوجود د پاكستان او هند ترمينځھ تاؤ تريخوالې كم شوې نه دے۔ راپ??ر كښې اګست 1947 ك??ې د نيمې وچې وېش ٬ د مهاراجه هري سنګھ لخوا د جموں وکشمیر هند سره د مشروط الحاق ٬ 1948 ك??ې د ملګرو ملتون?? لخوا هند او پاكستان لپاره د شخړې تحقيق او ثالثۍ له د كمېشن جوړولو ٬ د نړيوالې ادارې منظ??ر كړو قراردادونو ٬ د رايو شمېرې له د غوره چاپېرچل جوړولو په غرض د كال 1949 جنګ بندۍ لوظنامو او د هند او پاكستان لخوا د كنټرول لائن څارنې له د نړيوالې ادارې مبصرينو په تعينات كولو د اتفاق په ډول مهمې نقطې شامل دي۔ راپ??ر ك??ې د هند آئين آرټيكل 370 تر سېوري لاندې جموں وكشمير ته د ترلاسه خاص حېثيت او د شمله لوظنامې ذكر هم شوې۔ راپ??ر كښې وئيلي شوي 1989 څخه مقبوضه كشمير ك??ې د هند په ضد تحريك روان دے چرته چې ډېره زياته بې روزګاري ده او 7 لكهه څخه زيات پوځيان په ځائې كړې شوي كوم چې د طاقت په بنياد 80 لكهه وداني كنټرول كوي۔ راپ??ر كښې وئيلي شوي په 1999 كښې كارګل جنګ وشو او په كال2005ﺀ ك??ې د كنټرول لائن دواړو اړخونو ته بس سروس او په كال 2008 كښې تجارت پېل شو۔ راپ??ر ك??ې دا هم وئيلي شوي د بشري حقونو كارمندانو په كال 2008 كښې كنټرول لائن ته نزدې 100 بې نومه اجتماعي قبرونه وموندل۔ د ??رو??ائي پارلېمان راپ??ر كښې وئيلي شوي سږ كال جون كښې كشمير ك??ې د بشري حقونو خلاف ورزيو پلټنيو لپاره ملګرو ملتونو د يو تحقيقاتي كمېشن جوړولو په حاجت او د بشري حقونو لپاره د نړيوالې ادارې كمشنر زېد رعد الحسېن د هندي ځواكون?? لخوا په كشميري اولس د طاقت ك??رو??و بندولو په حاجت زور راوړو۔ راپ??ر كښې وئيلي شوي آرمډ فورسز سپېشل پاورز اېکټ او د پبلک سېفټی اېکټ نافذ كولو ترمخه هندي ځواكونه د خلقو جبري بې دركه كولو ٬ د مېرمنو بې حرمتۍ او د بشري حقونو خلاف ورزيو په اړه د كوم ځواب وركولو څخه استثنی لري۔ راپ??ر ك??ې دا هم وئيلي شوي ګڼه ګوڼه قابو كولو له د هندي ځواكون?? لخوا د پېلټ ټوپكو په بې درېغه ك??رو??و كښې په كال 2016 كښې د سوؤنو په شمېر كشميري وګړي د سترګو نظر څخه محروم شوي دي۔
